Postać wybitnego wirtu oza i polityka nierozerwalnie związała się z historią powstania wielkopolskiego, a jego krótka wizyta w Poznaniu stała się jedną z fundamentalnych opowieści, kształtujących regionalną tradycję patriotyczną.
Ignacy Jan Paderewski 25 grudnia 1918 roku przybył z Ameryki do Europy i wyszedł na ląd w porcie gdańskim. Stamtąd wyruszył w podróż do Warszawy, która prowadzić miała między innymi przez Poznań. Do stolicy wielkopolski przybyć miał 26 grudnia 1918 roku, lecz jego przyjazd się opóźniał. Gdy późnym wieczorem zbliżał się do miasta, Niemcy wyłączyli oświetlenie uliczne. Polacy sobie z tym jednak poradzili i wybitny gość przejeżdżał z dworca kolejowego do hotelu Bazar pośród tłumów poznaniaków oświetlających mu drogę płonącymi pochodniami. Do tłumów zgromadzonych na ówczesnym placu Wilhelmowskim, Paderewski wygłosił przemówienie, w którym mówił o konieczności odbudowania państwa polskiego z dostępem do morza. Poznaniacy wypowiedzi mistrza powitali wielkim aplauzem.
Paderewski ani 26, ani 27 grudnia nie podejrzewał pewnie, że stanie się symbolem powstania wielkopolskiego. Był na kolacji w hotelu Bazar, kiedy zza szyb dobiegły odgłosy wystrzałów, tak zaczęło się powstanie. Mistrz nie stanął na jego czele, nie poparł powstańców, wierzył raczej w dyplomację niż rozstrzygnięcia militarne (przecież to on przekonał prezydenta USA, by do warunków podpisania traktatu pokojowego dopisał punkt 13 o odbudowie państwa polskiego z dostępem do morza. Paderewski opuścił Poznań i skierował się do Warszawy, tam mediował pomiędzy obozem Piłsudskiego i Dmowskiego; 16 stycznia 1919 roku został premierem, a podczas konferencji pokojowej reprezentował polskie interesy.
Dla poznaniaków stał się symbolem wybuchu zwycięskiego powstania, na budynku hotelu Bazar, pod balkonem, z którego przemawiał, umieszczono pamiątkową tablicę. Sąsiednie przestrzenie miejskie nazwano ul. Paderewskiego, ul. 27 Grudnia oraz placem Wolności. Jego imię nosi poznańska Akademia Muzyczna, przed którą kilka lat temu stanął pomnik pianisty (i polityka). Obchody wybuchu powstania wielkopolskiego rozpoczynają się zaś od uroczystego powitania Ignacego Paderewskiego na poznańskim dworcu.
